Aardappelen kiemvrij de winter door helpen? Het verbod op de chemische kiemremmer chloorprofam (CIPC) dwingt telers tot een nieuwe bewaarstrategie. Mechanisch koelen biedt daarbij het beste perspectief, omdat het de knol volledig in rust houdt en de kiemrust verlengt. Lees de ervaringen van diverse telers met een mechanische bewaring van Equans.
Eerst over de technologie zelf, want hoe werkt mechanisch koelen precies? In een mechanische bewaring van Equans meet de computer voortdurend de temperatuur, de luchtvochtigheidsgraad en de CO2 om de koelcapaciteit en het bewaarprogramma af te stemmen op de koelvraag van de aardappelen. Daardoor zijn de condities stabiel en blijven de aardappelen rustig. Komt het CO2-gehalte boven een bepaalde waarde, dan zuigt het systeem dit af naar de buitenlucht.
Juist die stabiele condities zorgen ervoor dat aardappelen beter te beheersen zijn en er veel minder kiemvorming optreedt. Jack van Vught van akkerbouwbedrijf NIVU in Goeree-Overflakkee beaamt dat: “Omdat we de aardappels in de mechanische bewaring zo vroeg op het bewaarregime kunnen zetten, blijven ze veel rustiger en kiemen ze minder snel. Dat is positief, ook omdat we zo weinig mogelijk kiemremmers willen gebruiken. We houden het product op een constante temperatuur en kunnen heel precies regelen en anticiperen als dat nodig is.”
Ook de Limburgse aardappelproducent Geraats heeft met mechanisch koelen een perfecte oplossing gevonden voor het verbod op chloorprofam. De producten lang goed houden was voorheen een flinke uitdaging voor Geraats. In de eerste plaats vanwege de zandgrond. Waar een pieper uit de klei zich tijdens de bewaring veel rustiger gedraagt dankzij de dikkere schil en vastere structuur, is een aardappel uit zand juist veel kiemlustiger. Ten tweede leidde het huidige klimaat met de schommelende temperaturen tot te veel vochtverlies of juist te veel CO2-productie van de aardappel. Dat kwam de kwaliteit niet ten goede.
Met de mechanische koeling heeft Equans aan die problemen een einde gemaakt. Bert Geraats: “7 graden blijft 7 graden. En komt het CO2-gehalte boven de 4.000 ppm, dan zuigt het systeem dit af naar de buitenlucht. De stabiele condities zorgen voor een optimale vochtbalans in de aardappel en houden drukplekken in bedwang. Zo blijven rotnesten uit. Een ander groot voordeel van het gesloten systeem is dat het biologische kiemremmende middel minder snel vervliegt. Daardoor hebben we er veel minder van nodig dan in de luchtgekoelde bewaring.”
Inmiddels zijn er met BioxM en Argos natuurlijke kiemremmers op de markt. Toch zijn dit niet de beste alternatieven voor chloorprofam. Niet alleen omdat ze prijzig zijn, maar ook omdat ze vervliegen zodra er geventileerd wordt met koude buitenlucht. Mechanisch bewaren gebeurt daarentegen in een geheel gesloten omgeving. Wie hierin toch gebruik maakt van natuurlijke kiemremmers, heeft minder nodig dan in een bewaring met buitenlucht en laat het kapitaal niet vervliegen.
De gesloten, mechanisch gekoelde bewaaromgeving geeft kiemvorming sowieso al veel minder kans. Dat komt omdat omgevingsfactoren zoals de temperatuur en de luchtvochtigheid van de buitenlucht geen invloed meer hebben op de productkwaliteit. Daardoor is het mogelijk om alternatieve kiemremmers zelfs te elimineren. De stabiele condities houden de knollen tot aan de zomer kiemvrij, ongeacht het ras. Dat maakt een mechanische bewaring extra interessant voor de biologische aardappelteelt.
Niet langer afhankelijk zijn van dure kiemremmers is 1 reden om te kiezen voor een mechanische bewaring van Equans. Een andere belangrijke reden is dat telers hiermee het energieverbruik flink kunnen terugdringen, doordat de temperatuur van de opslagplaats het hele jaar door constant is. Bovendien kan de restwarmte uit de koelinstallatie gebruikt worden voor andere toepassingen, zoals het verwarmen van kantoorruimten, de aardappelwasser of het waswater. Met andere woorden: een mechanische bewaring van Equans biedt aardappelen jaarrond de benodigde bescherming tegen kiemlust tegen zo laag mogelijke kosten.